بیشتر حمام ها در اطراف مسجد و در بازار (مرکز شهر یا دهکده) ساخته شده است. حمام های بیشماری در سراسر ایران و حتی فراتر از مرزهای کشور وجود دارد. تعداد حمام های موقوفه که توسط افراد ثروتمند، حاکمان و خیرین اختصاص داده شده، توجه ویژه مردم را به بهداشت و پاکیزگی نشان داد. در گذشته ثروتمندان از حمام های خصوصی برای ساخت خانه استفاده می کردند و افراد عادی از حمام های عمومی استفاده می کردند. بخشی از روز به حمام های زنان و بخشی از روز به حمام های مردانه اختصاص داشت.
حمام
گرمابه، به معنای ساختمان گرم، از ترکیبی از دو کلمه گرم + آبه تشکیل شده است.
در حمام روشهایی مانند شستن بدن، رگ و حجامت، کیسه زدن، مشت زدن و مالش، برداشتن موهای زائد از صورت و بدن، تقویت مو با داروهای گیاهی و غیره انجام شد. علاوه بر استحمام و استحمام، محلی برای تجمع، گفتگو، سیگار کشیدن قلیان و نوشیدن چای در محلی وجود داشت.
ساختمان حمام از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است که به ترتیب زیر است:
1- راهرو یا پله ورودی
2- منطقه سربنیه
3- ذوب
4- فضای گلخانه ای
معمولاً ساختمان گرمابه زیر سطح زمین ساخته می شود تا فضای داخل آن گرم نشود، از آب قنات ها با شیب مناسب استفاده شود. مردم پس از پایین آمدن از پله ها و عبور از راهرو، به سربینیه یا اتاق قفل رسیدند.
سربنیه
سقف هشت ضلعی و پوشانده شده بود. یک حوضچه نسبتاً بزرگ در فضای سربنیان ایستاده بود. لبه استخر جایی بود که قلیان، سینی های چای و نوشیدنی ها قرار داده شده بودند. سکوهایی در حاشیه سایبان وجود داشت که مردم بتوانند در آن بنشینند و لباس را تغییر دهند. قسمت پایین سکوها مکانی برای قرار دادن کفش بود. در مجاورت ورودی حمام یک میز کارشناسی یا حمام وجود داشت که محل اسکان مشتری در نظر گرفته می شد. در فضای ساربانیه تیرها برای آویز کردن لباس و تعدادی قفسه با ابعاد مختلف به منظور ذخیره وسایل مشتریان وجود داشته است.
میاندر
میدر راهرو بادی بود که جو سرد ساربنیا را به فضای گرم گلخانه وصل می کرد. Meander برای جلوگیری از ریزش گرما در داخل گلخانه، جلوگیری از نگاه مستقیم افراد به فضای گلخانه و تعادل دمای بدن افراد ساخته شده است.